تازه های فناوری

در مراسم رونمایی از اولین آزمایشگاه و پلتفرم آموزشی و پژوهشی اینترنت اشیاء، دکتر قنبری (معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات)، دکتر دوایی مرکزی (معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس شورای سیاست گذاری اینترنت اشیاء کشور)؛ دکتر خوانساری و دکتر بدیعی (رییس و معاون پژوهشی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات)، دکتر عباسی شاهکوه (معاون فنی سازمان تنظیم و مقررات رادیویی کشور)، دکتر ضرابی (مجری طرح اینترنت اشیاء کشور) اعضای شورای سیاست گذاری طرح اینترنت اشیاء، مدیران ارشد شرکت‌ نگاره گلستان و مسئولین دانشگاه علم و صنعت ایران شامل:  دکتر برخورداری (رییس دانشگاه)، دکتر تورج محمدی (معاون پژوهش و فناوری دانشگاه)، دکتر اکبری (معاون دانشجویی دانشگاه)، دکتر شریعت (معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه)، دکتر جدید (رییس دانشکده مهندسی برق)، دکتر جلالی (معاون پژوهشی دانشکده مهندسی برق و مجری پروژه اینترنت اشیاء در دانشگاه)، دکتر کریم محمدی (معاون آموزشی دانشکده مهندسی برق)، دکتر سبزپوشان (مدیر گروه بیوالکتریک دانشکده مهندسی برق)، دکتر اکبری (رییس دانشکده مهندسی کامپیوتر)، دکتر وحید ازهری (عضو هیات علمی دانشکده مهندسی کامپیوتر)، دکتر شریفی ( معاون پژوهشی دانشکده مهندسی کامپیوتر) دکتر ترکمان رحمانی (مدیر گروه هوش مصنوعی و رباتیک دانشکده مهندسی کامپیوتر)، دکتر فرخی و دکتر رضوی زاده (اعضای هیات علمی دانشکده مهندسی برق و همکار مجری اینترنت اشیاء در دانشگاه) و جمعی از اعضای هیات علمی و کارشناسان از دانشکده های مرتبط حضور داشتند.

مهمانان دانشگاه پیش از مراسم رونمایی، در نشستی که در همین راستا در سالن کنفرانس ساختمان ریاست تشکیل شد به بحث و تبادل نظر پرداختند. در آغاز این جلسه، دکتر جلالی به ذکر مجملی از روند شکل گیری این طرح کلان و حرکت جمعی پرداخت و گفت: اینترنت اشیاء، بحثی جدید و از پروژه های مهم بین رشته ای است که در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مطرح شده و دانشگاه علم و صنعت ایران بر اساس علاقه مندی و تجربه قبلی خود در آن مشارکت کرده است. برای پیشبرد این پروژه عظیم، بهترین راه، استفاده از توانمندی و تجربه بخش خصوصی بود، لذا شرکت نگاره گلستان وارد مرحله اجرا شد و دانشگاه علم و صنعت ایران نیز امکانات خود را در اختیار این شرکت قرار داد تا سرانجام با چند ماه کار شبانه روزی، موفق به آماده سازی سه پایلوت در دانشگاه شدند که شامل «شهر هوشمند»، «خانه هوشمند» و «سلامت سنج پزشکی» است. وی ادامه داد: هر سه پایلوت در همین آغاز راه، متقاضی و مشتری خود را  دارند و تقاضاهایی از سوی شرکت ملی گاز ایران، هلال احمر، شرکت تجهیزات لوازم خانگی و شهر مشهد (برای شهر هوشمند)، دریافت کرده ایم.

دکتر جلالی در خصوص پروژه خانه هوشمند توضیح داد این خانه دارای ۳۰ سنسور است که از طریق گوشی همراه، ارتباط برقرار می کنند. وی افزود: سهم دیگر دانشگاه علم و صنعت ایران در طرح اینترنت اشیاء، حرکت آموزشی است. هم اکنون درس اینترنت اشیاء توسط دکتر جلالی و ۸ استاد دیگر از دانشگاه و صنعت در دانشکده برق دانشگاه علم و صنعت ایران تدریس می‏شود و این دانشگاه از جمله چند دانشگاه محدود در جهان است که این درس سه واحدی را برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی ارائه می دهد. قرار است با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات یک دوره دوساله در موضوع اینترنت اشیاء در دانشگاه علم و صنعت ایران طراحی شود تا با هماهنگی و مطالعه دقیق این دوره در سطح کشور گسترش پیدا کند. وی تاکید کرد: آموزش نیروی انسانی متخصص در موضوع اینترنت اشیاء یک ضرورت اجتناب ناپذیر است، لذا دانشگاه علم و صنعت ایران آماده همکاری برای توسعه آموزشی اینترنت اشیاء با مشارکت سایر دانشگاه های کشور می‏ باشد. وی در خصوص اهمیت پروژه اینترنت اشیاء گفت: پیش بینی شده است تا سال ۲۰۲۰ میلادی، ۵۰ میلیارد شیء در جهان به اینترنت اشیاء متصل شوند که اقتصادی معادل دو تا چهار تریلیون دلار را به همراه خواهد داشت. این اقتصاد بزرگ می تواند زمینه اشتغال دانش بنیان برای فارغ التحصیلان در جستجوی کار را در کشور فراهم نماید.

در ادامه جلسه، دکتر برخورداری (رییس دانشگاه) به مهمانان خیر مقدم گفت و تاکید کرد دانشگاه باید به صورت عملیاتی وارد فضای فناوری شود. دانشگاه طبعا می خواهد کارهای اساسی برای پیشرفت مملکت انجام دهد و لذا باید به این سمت برویم که مسایل علمی را عملیاتی کنیم. دکتر برخورداری تاکید کرد: موفقیت این پروژه ها مشروط به آن است که هر چه می توان افراد بیشتر حقیقی و حقوقی را در آن درگیر کرد و با سعه صدر، همه اشخاص درون و برون دانشگاه و شرکت های دانش بنیان و دستگاهها با هم کار کنند. وی افزود: اینکه این پروژه، مشارکت بین رشته ای دارد، فی نفسه ارزش است و من تقدیر می کنم.

رییس دانشگاه تصریح کرد: دانشگاه علم و صنعت ایران و همه همکاران دانشگاهی ما، قطعا با همه توان خود همکاری می کنند تا این پروژه بزرگ که در دنیا مبحث جدیدی است، همزمان در کشور ما شکل گیرد و در این زمینه، پیشگام باشیم.

در ادامه این نشست، دکتر بدیعی (معاون پژوهشی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات)، انجام موفق چنین پروژه های عظیم چند رشته ای را منوط به طی موفقیت آمیز دو مرحله توصیف کرد. اول شناسایی طرح و تقسیم آن به فعالیت های کوچکتر (تقسیم کار) و دوم، تلفیق و یکپارچه سازی فعالیتها که مستلزم تضادزدایی در دوره فعالیت پروژه است. وی پیشنهاد کرد پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در جایگاه نگاه راهبردی و استراتژیک به این مقوله باشد و آموزش و پژوهش های بنیادی اینترنت اشیاء به سمت دانشگاه سوق داده شود.

سپس دکتر دوایی مرکزی (معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات) توضیحات کلی درباره موضوع اینترنت اشیاء و فرصتها و چالشهای پیش روی آن و نقش دولت در این فرآیند ارایه کرد. دکتر ضرابی (مجری طرح اینترنت اشیاء) نیز خواستار استفاده هر چه بهتر از فرصت ایجاد شده در دانشگاه علم و صنعت ایران برای زیرساخت فنی و تربیت نیروی متخصص شد و پیشنهاد کرد با تدوین یک مجموعه از دروس IOT، گرایشی در کارشناسی ارشد راه اندازی شود.

مهمانان دانشگاه، در ادامه به پژوهشکده الکترونیک دانشگاه رفتند و مراسم رونمایی از سه پلتفرم اینترنت اشیاء در این پژوهشکده و سپس در دانشکده مهندسی کامپیوتر برگزار شد.

لازم به ذکر است اینترنت اشیاء (Internet Of Things) یا IOT  مفهومی جدید در دنیای فناوری و ارتباطات است و به طور کلی به بسیاری از اشیاء و وسایل محیط پیرامونمان اشاره دارد که به شبکه اینترنت متصل شده و می توان آنها را توسط اپلیکیشن های موجود در تلفن های هوشمند و تبلت کنترل و مدیریت کرد. IOT  فناوری مدرنی است که در آن برای هر موجودی اعم از انسان، حیوان و یا اشیاء، قابلیت ارسال داده از طریق شبکه های ارتباطی (اینترنت یا اینترانت) فراهم می شود و جهانی را توصیف می کند که در آن هر چیزی، از جمله اشیای بی جان، برای خود هویت دیجیتال دارند و به کامپیوترها اجازه می دهند آنها را ساماندهی و مدیریت کنند.

برای پیاده سازی اینترنت اشیاء، عبور از چهار مرحله ضرورت دارد:  ۱- جمع آوری دیتا؛ ۲- انتقال دیتاهای انتخابی از طریق شبکه های ارتباطی؛ ۳- ارزیابی و تخمین دیتا؛ ۴- پاسخگویی به اطلاعات قابل دسترس. همچنین راههای انتقال دیتا می تواند شبکه های تلفن همراه، خطوط تلفن و یا ماهواره های مخابراتی باشد.

از این فناوری پیشرفته می توان برای جمع آوری دیتا از کنتورهای آب و برق و گاز مشترکین و ارسال آن به مرکز صدور صورت حساب؛ برقراری ارتباط سیستمهای خودپرداز بانکی و فروشگاهی در مناطقی که امکان برقراری ارتباط از طریق کابل یا بیسیم فراهم نمی باشد؛ برقراری ارتباط سیستم های پمپ بنزین و گاز؛ اجرای پروژه های مراقبت و خدمات پزشکی؛ ارایه خدمات صدا، ویدئو و دیتا برای ارتباطات فوری و فاقد امکانات استاندارد؛ قابلیت انتقال و مانیتورینگ تجهیزات نفت و گاز سکوها، تلمبه خانه ها و چاههای استخراج؛ کنترل و مانیتورینگ سدها در وزارت نیرو و سایر کاربردها استفاده کرد. افزایش سرعت و کاهش هزینه برای ارایه خدمات یاد شده، از مزایای استفاده فناوری IOT است.