طبق گفته های رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران در مسیر نسل پنجم شبکه های ارتباطی قرار دارد. چیزی که از آن به عنوان اینترنت اشیا یا internet of things یاد می شود. با وجود اینکه نسل پنجم ارتباطات بر پایه نسل چهارم شبکه های ارتباطی می باشد ولی یک تحول بنیادی در این حیطه تلقی می شود. با تحقق این امر اشیاه بسیاری در کره زمین به اینترنت متصل خواهند بود و به تبادل اطلاعات حتی بدون دخالت انسان خواهند پرداخت . تکنولوژی M2M یا ارتباط ماشین با ماشین نوعی ارتباط بین اشیا می باشد که انسان دخالتی در تبادل اطلاعات ندارد.
در اینترنت اشیا همه اشیا در بستر اینترنت در ارتباط باهم خواند بود. با این وجود راه اندازی و توسعه این فناوری در ایران نیازمند زیرساخت های جدید می باشد و سیستم های ارتباطی سنتی نمی توانند پاسخگوی این امر باشند.
با توجه به اهمیت این تحول عظیم از سالها پیش دولت ها به فکر تامین زیر ساخت ها افتاده و میلیاردها دلار برای توسعه آن هزینه کرده اند. ایران نیز یکی از کشور هایی است که این تحول را به موقع شروع کرده است و به عنوان بیستمین کشوری که در زمینه اینترنت اشیا فعالیت می کند ، شناخته می شود. تمامی دستگاه هایی که با یکدیگر شبکه می شوند برای حفظ حیات خود نیاز به فضا دارند. فضایی که در اینترنت اشیا برای این امر معرفی می شود شبکه ۵G است که به عنوان هوشمندترین شبکه ارتباطی شناخته می شود. شبکه ۵G در تمامی دستگاه های شبکه شده نقش کاتالیزور دارد. هم اکنون طراحی مسیر و نقشه زیر ساخت های اینتنت اشیا در پژوهشکده فناوری اطلاعات در حال بررسی است . در سمیناری که در اصفهان برگزار شد موسس اینترنت اشیا در اروپا اشاره کرد که برای راه اندازی اینترنت اشیا در ایران ضرورتا نیاز به اینترنت با پهنای باند بالا نیست و می تواند از فناوری هایی مانند بلوتوث و RIDF یا شناسایی فرکانس رادیویی نیز برای مراحل مقدماتی آن بهره جست.
رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات اظهار داشته است که قصد داریم تا این فناوری را به عنوان اولین کشور در خاورمیانه بومی کنیم . همچنین برای اجرای طرح اینترنت اشیا در ایران نیاز به فناوری هایی مثل بیگ دیتا (big data) تراهرتز و داده های ابری خواهد بود.
ایران در حال شروع تعاملات با شرکت های خارجی برای بومی سازی این فناوری می باشد. در حال حاضر شرکت هایی همچون سونی اریکسون، سامسونگ و هواوی فعالیت خود را در این زمینه شروع کرده اند و تا سال ۲۰۲۰ محصولات خود را عرضه عمومی خواهند کرد.
توسعه اینترنت اشیا
اگرچه تحقیق و پژوهش در زمینه اینترنت اشیا از سال ۱۹۹۰ آغاز شده بود ولی مفهوم اینترنت اشیا برای اولین بار در سال ۱۹۹۹ توسط کوین اشتون معرفی شد. ایده طراحی کردن دستگاه هایی که بتوانند به اینترنت متصل شده و توسط یک دستگاه هوشمند مانند گوشی موبایل کنترل شود، موجب شد تا مفهوم جدیدی با عنوان اینترنت اشیا شکل گیرد. امروزه از اینترنت اشیا در زمینه لوازم و تجهیزات پزشکی و همچنین صنعت مورد توجه قرار گرفته است. با پیشرفت اینترنت اشیا هر دستگاهی قابلیت اتصال به اینترنت را خواهد داشت.
پیش بینی می شود تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۵ میلیارد دستگاه به اینترنت متصل خواهند بود و از این طریق به صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت انسان فعالیت خواهند کرد. ایران نیز به دنبال گرفتن سهم یک درصدی خود بوده و برنامه دارد تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۵۰ میلیون دستگاه اینترنت اشیا در ایران را به اینترنت متصل کند. با این وجود باید توجه داشت که ارتصال این تعداد دستگاه به اینترنت می تواند تهدیدات امنیتی را نیز به دنبال داشته باشد. با این وجود دولت ها و موسسات تحقیقاتی معتقدند بیشتر دولت ها ، موسسات و کارخانه ها از این امر بهره خواهند برد تا مردم عادی که در اینترنت اشیا به دنبال رفع نیاز های خود هستند.
داد و ستد در بستر
اینترنت اشیا دارای پتانسیل های بسیاری در زمینه های صنعت و سبک زندگی و کسب و کار انسان ها دارد. این فناوری می تواند توانایی اسناس در پردازش و انتقال داده ها و اطلاعات چندین برابر کند. گفته می شود در دنیایی که بر اینترنت اشیا مبتنی باشد عدم دسترسی به داده ها بی معنی خواهد بود و این بدین معنی است که کارایی نیروهای کار افزایش پیدا خواهد کرد. از طرفی ارتباط موثرتر تولید کنندگان و مصرف کنندگان موجب خدمات رسانی بهتر و همچنین کاهش هزینه های زنجیره تولید و عرضه کالا خواهد شد. ولی باید این مهم را مدنظر داشت که اتصال دستگاه های بیشتر به اینترنت تهدیدات امنیتی را به دنبال خواهد داشت و تامین امنیت در اینترنت اشیا یک ضرورت شناخته می شود و می توان آز آن به عنوان یکی از مهمترین چالش های اینترنت اشیا یاد کرد.
در دنیای جدیدی که اینترنت اشیا در آن حضور دارد دسترسی بیشتر به اطلاعات به مفهوم کنترل بهتر آینده است. دسترسی داشتن به اطلاعات بیشتر منجر به تولید محصولاتی خواهد شد که سهولت بیشتری را به زندگی انسان ها به ارمغان خواهد آورد اما تسهیل زندگی بشر امروزی پیچیدگی های دنیای مدرن را به دنبال خواهد داشت. اینترنت اشیا نیز در مسیر این تسهیل ایجاد شده است و انتقال اطلاعات موجب سهولت در زندگی بشر و در عین حال پیچیدگی خواهد شد. به طور مثال شما می تواند از تغیرات بدن خود در پاسخ به برنامه ورزشی خود آگاهی پیدا کنید و یا در مورد موجودات زنده تحقیق کنید به صورت لحضه ای تحقیق کنید. اطلاع از محتویات یخچال و یا میزان بنزین خودرو نیز از دیگر استفاده های اینترنت اشیا خواهد بود. در اینترنت اشیا بدون نیاز ارتباط انسان با انسان و یا انسان با کامپیوتر اطلاعات ارسال می شوند.
